Het gevaar van koolmonoxide
In de winter gaat in de meeste huishoudens de kachel volop aan om de temperatuur in de woning op pijl te houden en de kou van buiten te weren. Helaas zien wij ieder jaar weer dat er nog te veel slachtoffers vallen door koolmonoxidevergiftiging. In deze blog leggen wij uit wat koolmonoxide is, welke gevolgen een vergiftiging veroorzaakt en hoe u de verspreiding van koolmonoxide in de woning kunt voorkomen.
Koolmonoxide: wat is het en wanneer komt het vrij?
Koolmonoxide is een gevaarlijk gas, ook wel kolendamp genoemd. Het is een kleurloos en reukloos gas dat ontstaat bij een onvolledige verbranding van koolstofhoudende stoffen zoals aardgas, olie en hout. In normale omstandigheden zorgt zuurstof tijdens het verbrandingsproces voor een optimale verbranding. Bij een volledige verbranding wordt koolstofdioxide (CO2) gevormd doordat koolstof (C) reageert met zuurstof (O2). Koolstofmonoxide ontstaat wanneer er onvoldoende zuurstof wordt aangevoerd tijdens het verbrandingsproces. Onvolledige verbranding kan ook ontstaan bij een te lage verbrandingstemperatuur met als direct gevolg dat koolstofmonoxide zich ontwikkeld. Koolstofmonoxide is niet alleen het product van onvolledige verbranding, de stof komt namelijk ook gewoon in de natuur voor. Als gevolg van vulkaanuitbarstingen, ontgassing van moerassen en bosbranden kan koolstofmonoxide ontstaan. Daarnaast is het kleurloze gas aanwezig in tabaksrook en uitlaatgassen van auto’s.
Symptomen van koolmonoxidevergiftiging
De meeste mensen kennen koolmonoxide als een giftige stof die vrij komt bij de verbranding van aardgas in kachels en geisers in slecht geventileerde ruimtes. Dit is dan ook direct de meest voorkomende oorzaak van koolmonoxidevergiftiging in Nederland. Een koolmonoxidevergiftiging is zeer schadelijk voor zowel mens als dier. Een te hoog koolmonoxidegehalte in de woon- of werkomgeving kan zelfs dodelijk zijn. In Nederland overlijden dan ook ieder jaar nog zo’n tien personen door de verspreiding van deze gevaarlijke stof. Hoe het kan dat koolmonoxide zo schadelijk is? Dat komt doordat de stof geurloos én reukloos is waardoor u de stof lastig herkent. Maar wat het gas misschien nog wel veel gevaarlijker maakt is de eigenschap dat het 250 keer sneller wordt opgenomen in ons bloed dan zuurstof. Zodra koolmonoxide in het bloed zit, ontstaat er een zuurstoftekort in het lichaam met alle gevolgen van dien. De eerste symptomen van koolmonoxidevergiftiging zijn hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid en vermoeidheid. Bij langere blootstelling aan het gas wordt het voor de vitale organen steeds lastiger om optimaal te functioneren. Bewusteloosheid zal volgen en in sommige gevallen eindigt de vergiftiging in de dood door zuurstofgebrek in de hersenen. Her is daarom erg belangrijk om de verspreiding van koolmonoxide te voorkomen.
Geef koolmonoxide geen kans
U weet inmiddels wat de gevaren zijn van koolmonoxide, nu wil u uiteraard ook graag weten wat u kunt doen om de verspreiding van het giftige gas te voorkomen. De eerste stap die u kunt zetten is het plaatsen van een koolmonoxidemelder in uw woning. Niet zozeer om de verspreiding van koolmonoxide te voorkomen, maar wel om het koolmonoxidegas op tijd op te merken. Het belangrijkste wat u kunt doen om de verspreiding van koolmonoxide te voorkomen is het onderhouden van de cv-ketel, geiser, combiketel of kachel. Het is van belang om dit onderhoud altijd uit te laten voeren door een erkende cv-monteur. Op die manier bent u ervan verzekerd dat de ketel goed wordt nagekeken en eventuele defecten direct opgespoord worden. In sommige gevallen is het veiliger om de cv-ketel te vervangen. U kunt dit het beste doen in de zomer, waarom leest u in dit artikel. Met het vervangen van de cv-ketel is het gevaar echter niet geweken. Ook bij nieuwe cv-ketels kan een onvolledige verbranding ontstaan. Let er daarom op dat de vlam van de cv-ketel blauw is, dit duidt namelijk op een volledige verbranding. Bij een onvolledige verbranding is de vlam geel of oranje. Neem in dat geval altijd contact op met een monteur. Ook bij de verbranding van hout kan koolmonoxide ontstaan. Laat daarom minstens één keer per jaar het rookkanaal van de haard of houtkachel schoonmaken. Verwijder ook regelmatig de as uit de aslade van uw kachel. Te veel as kan er voor zorgen dat de luchttoevoer in uw kachel niet voldoende is, en u weet nu wat er gebeurt als er te weinig zuurstof aanwezig is bij de verbranding van hout.
Wat te doen bij koolmonoxide in de woning
Komt u er toch achter dat er zich koolmonoxide in uw woning bevindt? Onderneem dan zo snel mogelijk de volgende stappen. Zet allereerst alle ramen en deuren zo wijd mogelijk open zodat het gevaarlijke gas uit de woning kan ontsnappen. Het gas is voornamelijk giftig in hoge concentratie. Zodra het zich met de buitenlucht mengt, neemt het risico op koolmonoxidevergiftiging af. Waarschuw direct al uw huisgenoten zodat zij op tijd de woning kunnen verlaten. Vergeet ook niet uw huisdieren mee te nemen naar buiten. Bel direct 112 zodra u de verspreiding van koolmonoxide opmerkt. De brandweer zal komen om de oorzaak van het verspreiden van koolmonoxide te achterhalen en op te lossen en het ambulancepersoneel kan de gezondheid van u en uw huisgenoten controleren en u waar nodig behandelen.
Nog een laatste tip die wij u willen meegeven: zorg voor voldoende ventilatie in de woning. Het openen van een luchtrooster of klepramen is al voldoende om de kwaliteit van de lucht in uw woning optimaal te houden.